тапҡыр һүҙҙәр яуҙырыу

сыпать зерно в мешок — ашлыҡты тоҡҡа тултырыу

сыпать соль в суп — ашҡа тоҙ һалыу

сыпать песок — ҡом һибеү

дождь сыплет — ямғыр һибәләй

сыпать из пулемёта — пулеметтан һиптереү

сыпать остротами — тапҡыр һүҙҙәр яуҙырыу

зазвать в гости — ҡунаҡҡа ҡыҫтап саҡырыу

бросать гранату — граната ырғытыу, бросать камень - таш ташлау

бросать войска в бой — һуғышҡа ғәскәр индереү

бросать товары на рынок — баҙарға тауар сығарыу

бросать дополнительные средства на строительство — төҙөлөшкә өҫтәмә аҡса күсереү

солнце бросает лучи — ҡояш нурҙарын һибә

бросать взгляд — ҡараш ташлау

бросать игрушки как попало — уйынсыҡтарҙы тегендә-бында атып бәреү

бросать семью — ғаиләне ташлап китеү

бросать друзей — дуҫ-иштәрҙе ташлау

бросать позиции — позицияны ҡалдырып китеү

бросать курить — тәмәкене (тартыуҙы) ташлау

бросать работу — эште ҡалдырыу

бросать учёбу — уҡыуҙы ташлау

бросать реплику — (урындан) һүҙ ташлау

бросать деньги на ветер — аҡса туҙҙырыу, аҡсаны әрәм-шәрәм итеү, аҡсаны елгә осороу

бросать за решётку кого — төрмәгә ябыу, бросать камень (камнем) в кого - берәйһенә бысраҡ ташлау

бросать камешки в огород чей, кого — һүҙ ебәреү

баҡсаһына таш ташлау; бросать на произвол судьбы — яҙмышты үҙ ағышына тапшырыу

бросать слова на ветер — файҙаһыҙға һөйләнеү, һүҙҙе елгә осороу (ташлау)

бросать тень на кого-что — шик һалыу (ташлау), тап төшөрөү, ҡара яғыу

бросать оружие — ҡорал ташлау, бирелеү

бросать перчатку кому: — 1) дуэлгә саҡырыу

2) берәйһе менән алышыу (көрәшеү); бросать свет на что — асыҡлау

положить книгу на стол — китапты өҫтәлгә ҡуйыу

влезть на дерево — ағасҡа менеү

надеть на ребёнка пальто — балаға пальто кейҙереү

на разные голоса — төрлө тауыштарға

на новый лад — яңыса

бег на сто метров — йөҙ метрға йүгереү

закрыть на замок — йоҙаҡҡа бикләү

пятнадцать разделить на пять — ун биште бишкә бүлеү

три умножить на три — өстө өскә ҡабатлау

он моложе своего брата на пять лет — ул үҙенең ағаһынан биш йәшкә йәшерәк

сидеть на стуле — ултырғыста ултырыу

лежать на диване — диванда ятыу

вина на мне — ғәйеп миндә

все заботы по дому на ней — бөтә өй мәшәҡәттәре уның өҫтөндә

выступать на съезде — съезда сығыш яһау

учиться на курсах — курстарҙа уҡыу

находиться на излечении — дауаланыуҙа (булыу)

быть на иждивении брата — ағаһы тәрбиәһендә булыу

на той неделе — теге аҙнала

на утренней заре — иртә таңда

свалить вину на другого — ғәйепте башҡа берәүгә ауҙарыу

переписать дом на сына — өйҙө улы исеменә күсереп яҙҙырыу

на ней было пальто — уның өҫтөндә пальто ине

кататься на коньках — конькиҙа шыуыу

приехать на лошади — ат менән килеү

жарить на масле — майҙа ҡыҙҙырыу (майға ҡурыу)

завод работает на нефти — завод нефть менән эшләй

мазь на вазелине — вазелинлы май

варенье на сахаре — шәкәрҙә әҙерләнгән ҡайнатма

на лету — осоп барғанда

на бегу — йүгереп барғанда

на скаку — сабып барғанда

на ходу — барғанда

вернуться на родину — тыуған илгә ҡайтыу

пойти на завод — заводҡа эшкә барыу

идти на голос — тауыш ишетелгән яҡҡа барыу

двигаться на восток — көнсығышҡа табан хәрәкәт итеү

дверь на улицу — ишек урамға табан

наткнуться в темноте на камень — ҡараңғыла ташҡа барып бәрелеү

наскочить на забор — ҡоймаға барып бәрелеү

встреча назначена на завтрашний день — осрашыу иртәгәһе көнгә билдәләнгән

запасаться на зиму — ҡышҡа әҙерләү

приехать на две недели — ике аҙнаға килеү

на первый раз — беренсе тапҡырға

со дня на день — бөгөн-иртәгә, яҡын көндәрҙә, тиҙ арала, ошо арала

с минуты на минуту (с часу на час) — бына хәҙер, хәҙер-хәҙер (тип тороу)

отдать на воспитание — тәрбиәгә биреү

сдать на хранение — һаҡлау өсөн тапшырыу

отрез на платье — күлдәклек тауар

комната на пять человек — биш кешелек бүлмә

учиться на врача — табиплыҡҡа уҡыу

на, возьми — мә, ал

вот тебе и на — бына һиңә кәрәк булһа (ныҡ аптырау белдергәндә әйтелә)

втиснуть пробку в бутылку — бөкөнө шешәгә ҡыҫтап тығыу

вторичный вызов — икенсе тапҡыр саҡырыу

вторичное явление — икенсел күренеш

вторичный период болезни — ауырыуҙың икенсе осоро

вторичные половые признаки физиол. — өҫтәмә енес билдәләре

дать книгу почитать — китапты уҡырға биреп тороу

за эту вещь ты сколько дал? — был нәмә өсөн һин күпме бирҙең?

дать орден посмертно — орденды үлгәндән һуң биреү

дать взаймы — бурысҡа биреү

дать волю чувствам — тойғоларға ирек биреү

не дать спать — йоҡларға ирек бирмәү

дать высказаться — һөйләргә рөхсәт итеү

дай отдохну — ҡана, ял итеп алайым әле

дай я сам пойду — ҡана, үҙем барайым әле

дать волю рукам — ҡулды оҙайтыу, ҡулсырланыу

дать дорогу кому — юл күрһәтеү, тормош юлына сығарыу

дать жизнь — йән биреү, бала тыуҙырыу

дать занавес — шаршау төшөрөү

дать знать — белгертеү, хәбәр итеү

дать клятву — ант итеү

дать маху: — 1) һынатыу

2) бирешеү; дать начало чему — башлап ебәреү, башланғысы булыу

дать понять — аңғартыу, һиҙҙереү

дать свет — яҡтылыҡ (ут) биреү, яҡтыртыу

дать себе труд — тырышып ҡарау, үҙеңде ышандырыу

дать слово: — 1) кому берәйһенә һөйләргә һүҙ биреү

2) вәғәҙә (һүҙ) биреү; дать стрекача (тягу) — табан ялтыратыу, шылыу

дать урок кому — һабаҡ (кәрәген) биреү, арт һабағын уҡытыу

дать шпоры — ҡабаландырыу, тиҙләтеү

как пить дать — һис һүҙһеҙ, һис шикһеҙ

не дать в обиду — арҡалау, яҡлашыу

ни дать ни взять — тап (тас), һуйып ҡаплаған

он тебе даст! (угроза) — ул һинең кәрәгеңде бирер!

я тебе дам! — кәрәгеңде бирермен!

дать обед в честь юбиляра — юбиляр хөрмәтенә мәжлес ойоштороу

дать квартиру — фатир биреү

дать землю арендаторам — ҡуртымсыларға ер биреү

ему нельзя дать больше сорока лет — уға ҡырҡ йәштән дә артыҡ биреп булмай

дать трудное задание — ауыр эш биреү

дать интересный концерт — ҡыҙыҡлы концерт биреү

дать доход — килем (уңыш) биреү

дать хороший урожай — яҡшы уңыш биреү

дать залп — залп биреү

дать сигнал — сигнал биреү

дать осадок — төбөнә ултырыу, һарҡынды барлыҡҡа килеү

дать трещину — ярыҡ барлыҡҡа килеү, ек хасил булыу

дать течь — һыу аға башлау

дать осечку — атылмау, сағылмау

дача показаний юр. — мәғлүмәттәр биреү, һөйләп биреү

овса осталось на две дачи — ике бирем (бирерлек) һоло ҡалды

жить на даче — дачала йәшәү

башкирские дачи — башҡорт аҫаба дайсалары

класть ребёнка в постель — баланы йоҡларға һалыу

класть книги на место — китаптарҙы урынына ҡуйыу

класть платок в карман — ҡулъяулыҡты кеҫәгә һалыу

класть деньги в сбербанк — аҡсаны һаҡлыҡ банкыһына һалыу

класть в больницу — хәстәханаға һалыу

класть печать — мөһөр баҫыу

класть клеймо — тамға һалыу

класть кашу в тарелку — тәрилкәгә бутҡа һалыу

класть сахар в чай — сәйгә шәкәр һалыу

класть масло в кашу — бутҡаға май һалыу

класть краску на холст — киндергә буяу яғыу

класть косметику — косметика һалыу

класть фундамент — нигеҙ һалыу

класть печь — мейес сығарыу

класть все силы в работу — бар көстө эшкә һалыу

класть голову (жизнь, живот) за кого и без доп. — баш һалыу, һәләк булыу

класть оружие — ҡорал һалыу (үҙ-үҙеңде еңелгән тип таныу)

класть (земные) поклоны — баш эйеү

класть пятно на кого-что — тап төшөрөү, хурлау

класть яйца — йомортҡа һалыу

класть зубы на полку — ауыҙҙы сөйгә элеү (ас ултырыу)

класть в карман — үҙләштереү, үҙ кеҫәһенә һалыу (тығыу)

класть в основу — нигеҙ итеп алыу

класть в рот кому — ауыҙына сәйнәп һалыу

класть под сукно — баҫырып һалып ҡуйыу

пальцы в рот не клади — ауыҙ асып торма, уяу бул

петь песню — йыр йырлау

петь в опере — операла йырлау

петь партию Ленского — Ленский партияһын башҡарыу

содрать шкуру с убитого медведя — үлтерелгән айыуҙың тиреһен тунап алыу

содрать с берёзы бересту — ҡайындың туҙын һыҙырып алыу

содрать кожу на руке — ҡул тиреһен һыҙыртыу

содрать втридорога — өс тапҡыр ҡыйбат (хаҡ) алыу

содрать шкуру — ете ҡат тиреһен тунау (бик ҡиммәт алыу)